Datum: 30 april 1971
Locatie: Sportpark Kortezwaag, Gorredijk
Wedstrijd: Drachten-Harkema Opeinde
Toeschouwers: 11.000
Als oudgedienden de vraag wordt gesteld hoe het kan dat de amateurvelden vroeger veel drukker waren bevolkt dan tegenwoordig is het antwoord vaak hetzelfde: er was decennia geleden niet veel meer dan voetbal. Nooit is dit duidelijker zichtbaar dan op Koninginnedag 1971. Anno 2023 wemelt het op deze dag – inmiddels omgedoopt tot Koningsdag – van de evenementen. Voor wie het feest niet in wil is de meubelboulevard een geschikt alternatief. Anders is dit in 1971. Dat jaar is er in onze provincie slechts één evenement waar over wordt gesproken. Friesland loopt massaal uit voor de beslissingswedstrijd Drachten-Harkema Opeinde, de apotheose van de titelrace op het hoogste amateurniveau.
Dat deze wedstrijd er überhaupt zou komen, hadden maar weinigen verwacht. Drachten heeft in de slotronde van de competitie 1970-1971 de titelkansen in eigen hand. Op eigen veld komen de Drachtsters niet verder dan 0-0 tegen Germanicus. Omdat grote concurrent Harkema-Opeinde tien kilometer noordwaarts streekgenoot Zwaagwesteinde met 1-0 klopt, ziet Drachten zichzelf achterhaald worden door de rivaal uit het heidedorp. Om te bepalen wie zich kampioen mag gaan noemen moet er een extra beslissingswedstrijd afgewerkt worden. De zoektocht naar een locatie voor deze finalewedstrijd is snel ten einde. Sportpark Kortezwaag is een van de weinige sportparken in de provincie die een enorm toeschouwersaantal kan herbergen. Gorredijk mag zich gaan belasten met de organisatie van deze kraker van jewelste.
Dat Drachten gaat spelen om de noordelijke titel is niet geheel verrassend. Bij de oudste club van Drachten wordt al jaren aan de weg getimmerd. In 1969 nemen de bewoners van sportpark De Peppel zelfs deel aan het landskampioenschap van de amateurs. Er gaan hardnekkige geruchten dat het spelen voor Drachten zo zijn voordelen heeft in de portefeuille. Er kan ook niet ontkend worden dat er in Drachten best een fraai elftal tot stand is gekomen. En dat niet alleen met Drachtsters, al weten de “eigen jongens” in de selectie ook van wanten. Edu Jörns, Appie Alberda en Anne van der Meer hebben stuk voor stuk aan het profvoetbal geroken. De spelers van buiten brengen zo mogelijk nog meer ervaring met zich mee: Daan Gonlag, Dirk Roelfsema, Jaap Kooistra, Henk Boerema, Roel Huitema hebben clubs als Cambuur, Heerenveen of GVAV op hun CV staan. Al met al heeft hoofdtrainer Teddy van der Horst geen klagen over de selectie die hij tot zijn beschikking heeft.
Harkema-Opeinde is wat spelersmateriaal betreft minder gelouterd. Wat de promovendus ontbeert aan ervaring wordt ruimschoots gecompenseerd met karakter. Het elftal van trainer Sip van der Zee herbergt louter Harekieten. Dorpsjongens die elkaar al van jongs af aan kennen. Van avances uit het profwereldje raken de Wâldmannen niet overstuur. Het grootste talent uit de Harkemaster jeugdopleiding, Pierke Alma, floreert weliswaar al geruime tijd in de betaalde omgeving, maar menig profclub vangt bot als er wordt geprobeerd een graantje mee te pikken van het succesvolle team. De met een steenhard schot gezegende goalgetter Wopke Elzinga wimpelt interesse van Cambuur meerdere keren af. Dat doet stopper Wout van der Heide ook lange tijd, alvorens hij in 1969 toehapt op de lokroep van de hoofstedelingen. Van der Heide wordt in Leeuwarden doodongelukkig en keert na een jaar terug op de voor hem vertrouwde zandgronden. Ook aanvaller Piet van der Veen mag eens een testwedstrijd spelen voor Haarlem. Op de rit naar Noord-Holland toe begint Van der Veen hevig te transpireren, zo valt het zijn medereizigers op. Wonderwel speelt Van der Veen aan de Jan Gijzenkade een prima partij. Als Haarlem-trainer Barry Hughes na afloop om tafel wil met zijn potentiële aanwinst, is de Harkemaster delegatie al vertrokken. Plankgas wordt er koers gezet richting Friesland om Van der Veen terug te brengen naar zijn woning op de Harkemaster heidebulten.
Er wordt veel publiek verwacht voor de beslissingswedstrijd op vrijdag 30 april 1971. De toeloop die er daadwerkelijk is blijkt nog veel groter dan voorspeld. Gastheer Gorredijk chartert in allerijl boerenwagens om het volk te kunnen bergen. Ook wordt in overleg met de arbitrage afgesproken dat de jongste toeschouwers voor de afrastering plaats mogen nemen. Dit biedt weer ruimte voor een paar honderd voetballiefhebbers meer. Ook Harkema-Opeinde verkijkt zich op de drukte rondom het duel, zo memoreert aanvoerder Joop Pander zich: ,,We hadden een voorbespreking in een zaaltje hier in het dorp. Anderhalf uur voor de wedstrijd zijn we met de bus vertrokken richting Gorredijk. Al bij Hotel Vreewijk in Drachten kwamen we in de file te staan.” Kilometers file staat er voor sportpark Kortezwaag. In totaal zullen liefst elfduizend geïnteresseerden de Gorredijkster kassa’s passeren.
Terwijl de vele toeschouwers een plaatsje proberen te vinden en de Drachten-selectie al enige tijd met de warming-up bezig is, valt van de groengelen uit Harkema nog geen enkel teken te bespeuren. De opluchting is groot als een klein kwartier voor aanvang van de wedstrijd de Harkema-spelersbus het sportpark opdraait. Scheidsrechter Draaisma toont geen enkel begrip voor de vertraging. Om half drie zal er afgetrapt worden. De gebrekkige wedstrijdvoorbereiding speelt Harkema parten. Binnen de minuut ligt de bal achter keeper Henk van der Tuin. Minne Jellema heeft de score geopend. Een monsterscore wordt verwacht, maar als het Wâldbloed begint te borrelen is de stand snel weer in evenwicht. In de vierde minuut lanceert Wietse Schievink – vader van de latere topschutter Dicky – een voorzet richting het Drachtster strafschopgebied. Sake Kooistra twijfelt niet en brengt zijn ploeg langszij. Na dit sensationele begin lijken de 22 voetballers enigszins tot bedaren te komen. Drachten voetbalt tot de helftwisseling iets gemakkelijker, na rust hebben de onverzettelijke groengelen een overwicht.
In de 82ste minuut gebeurt er iets waar in Harkema tot op de dag van vandaag over wordt gesproken. Wim van der Wijk, alias ‘Pimme’ laat een van zijn gevreesde pegels los. De bal ketst via de houten stander naar beneden. Achter de doellijn, volgens alles wat Harkema-Opeinde een warm hart toedraagt. Aanvoerder Joop Pander heeft het moment niet gezien omdat hij halverwege de tweede helft met een bebloed gezicht het strijdtoneel heeft verlaten. Hij herinnert zich de claims nog goed: ,,De Harkema-aanhang stond grotendeels achter het doel van Drachten opgesteld. Velen waren er van overtuigd dat het schot van ‘Pimme’ de lijn was gepasseerd. Ik heb het niet gezien, maar waarschijnlijk zullen de Drachtster supporters er anders over hebben gedacht”, lacht Pander meer dan een halve eeuw na dato. Doellijntechnologie of een VAR is er in 1971 niet. De neutrale grensrechter houdt de vlag omlaag. Het spel gaat door. Zuur is het voor de Harkemasters dat in de blessuretijd Edu Jörns uit een voorzet van Minne Jellema de 2-1 binnen kopt.
Volgens Joop Pander kreeg de wedstrijd met Drachten de verdiende winnaar: ,,In die wedstrijd was er niet zo heel veel verschil hoor, maar over het geheel was Drachten wat gewiekster. Wij waren dorpsjongens. Twee jaar eerder speelden we nog in de derde klasse. Bij Drachten liepen veel knapen rond met ervaring in het betaalde voetbal.” Wegpoetsen doet de aanvoerder van weleer zijn ploeg niet: ,,Je moest van goede huize komen om ons te verslaan hoor. Sneek bijvoorbeeld was landskampioen, maar we wonnen twee keer van hun. Ook Drachten hadden we in de competitie verslagen. De meeste tegenstanders hadden er een hekel aan om tegen Sake Kooistra te spelen. Met zijn lange benen zat hij overal tussen. Wout van der Heide was een van de beste voorstoppers van het noorden. En natuurlijk Wopke Elzinga. Als hij het op de heupen had dan waren er maar weinig verdedigers die hem konden bespelen”, zegt Pander. Voor de geboren en getogen Harekiet is de wedstrijd in Gorredijk een van de hoogtepunten uit een bijzondere periode. ,,Een onvergetelijke tijd was het, zeker dat seizoen. We speelden nooit voor minder dan 1500 toeschouwers. Onze supporters kwamen niet alleen uit Harkema. Het kon zo maar zijn dat als ik door de week in Opende kwam voor mijn werk, ik werd aangesproken over de wedstrijd van aanstaande zondag. We hebben heel wat losgemaakt in de regio. Toen onze zoon Ronnie later in het eerste kwam te spelen ging ik vaak mee. Als we dan in Groningen waren bij clubs als Velocitas, Helpman en Gronitas dan kwam het regelmatig voor dat mensen mij herkenden uit de tijd toen ik zelf nog voetbalde. Dat hebben we als ploegje met onbetaalde dorpsjongens toch mooi even geflikt”, sluit Pander niet zonder trots af.
Matchwinner Edu Jörns – vader van de latere profvoetballer Danny – wordt op de schouders van zijn supporters van het veld gedragen.
Opnieuw een fel uitgevochten duel, ditmaal voor het doel van Drachten. Sake Kooistra in de sandwich bij verdedigers Henk Heising en Bennie Eppinga. Edu Jörns wordt besprongen. Harkema-spelers Jan Hiemstra (links) en Henk Schievink (rechts) kijken toe.
Minne Jellema had met een doelpunt en een assist een groot aandeel in de zege van zijn ploeg. Hier zet de helaas te vroeg overleden Drachtster druk op Harkema-goalie Henk van der Tuin. Uiterst rechts Harkema-aanvoerder Joop Pander.
Het winnende team van Drachten, staand van links naar rechts: P. Nieuwenhuis, D. Bollen, Minne Jellema, Henk Boerema, Bennie Eppinga, Piet Sikkema, Edu Jörns, Henk Heising, Henk Bruinsma, Nelson Martina EN Teddy van der Horst (trainer). Gehurkt, van links naar rechts: Hans Jansen, Roel Huitema, Anne van der Meer, Rikkert Elzinga, Daan Gonlag en Jaap Kooistra
De succesvolle Harkema-ploeg van een halve eeuw geleden, hier vlak na het behaalde kampioenschap van 1969. Staand, van links naar rechts: Wietse Kooistra (grensrechter), Sake Kooistra, Sip van der Zee (trainer), Sije Elzinga, Wierd Pander (elftalleider), Wopke Elzinga, Jan Hiemstra en Joop Pander. Gehurkt, van links naar rechts: Wim van der Wijk, Wout van der Heide, Jappie Heidinga, Fokke van der Heide, Bertus Borger en Andries Roorda.