Voetbalvereniging Nicator zit in zwaar weer. Vanwege een gebrek aan kwaliteit én aan aantallen werd het eerste elftal dit seizoen voor de tweede keer in vier jaar tijd uit de competitie gehaald, met de onder-11 als hoogste jeugdteam is het jaren wachten voor er aanwas komt. Voor een ieder die de Leeuwarder arbeidersclub een warm hart toedraagt is de situatie van nu een hard gelag. Nicator was decennialang een begrip in amateurvoetballand. In de jaren zeventig zijn er meer dan tien seniorenteams in het groene shirt actief, met de Toto-opbrengsten als goudmijntje geldt Nicator dan als een van de rijkste clubs van de provincie. Ook op het veld telt de club mee. In 1974 promoveert het vlaggenschip naar de eerste klasse. Dat is niet eens het grootste succes; in 1979 verbazen de karaktervoetballers van Nicator vriend en vijand als de noordelijke districtsbeker in de wacht wordt gesleept.
Otto Braaksma (1954) maakt het bekersucces van begin tot eind mee. De foto’s van de gewonnen finale bekijkend lepelt hij zesenveertig jaar na dato moeiteloos alle namen van de selectie op, om hierbij meteen tot een wrange constatering te komen: ,,Er zijn al aardig wat mannen overleden. Meneer Van der Leest, onze trainer leeft niet meer, evenals onze keeper Cees Greuter. Geweldige kerel, die Cees. Als hij uit zijn doel kwam nam hij alles op zijn pad mee. Later trad hij vaak op als zanger”, om zijn opsomming daarna te vervolgen: ,,Aanvoerder Feike van der Burg, Coos Strooisma, uitstekende voetballers, helaas alle twee niet meer onder ons.” Van de bekerwinnaars van 1979 die in leven zijn komen er nog maar weinigen op de velden van Nicator, zo vertelt Braaksma. Dat in tegenstelling tot Braaksma zelf, die het groene bloed dik door de aderen heeft stromen en elke week is te vinden op het sportpark aan het Kalverdijkje-Zuid.
Dat sportpark wordt toevalligerwijs in hetzelfde jaar geopend als Nicator aan het zo spectaculaire bekeravontuur begint. Het vertrek van sportpark De Greuns is in 1978 een hele vooruitgang, aldus Braaksma: ,,Met clubhuis ‘De Piek’ kregen we eindelijk een eigen kantine, die hadden we op de Greuns niet. Voor de derde helft, vergaderingen en clubavonden moesten we uitwijken naar de M.H. Trompstraat, achter het Vliet. Daar had Nicator in de zestiger jaren een kerkgebouw opgekocht en omgedoopt tot ‘Ons Doel’. In dat gebouwtje werden allerlei activiteiten gehouden, de club verhuurde het ook voor partijen. Zelf hebben we ons trouwfeest er gehouden. Waar we het feest hebben gehad nadat we de beker wonnen weet ik niet meer. Het is ongetwijfeld gezellig geweest”, lacht Braaksma.
Dat Nicator in 1979 met de hoofdprijs aan de haal gaat is een huzarenstukje. Na twee degradaties in drie jaar tijd is de volksclub – waar namen als Bakker, Moed en Delgrosso in nagenoeg elk decennium van de verenigingshistorie terugkomen – afgegleden naar de derde klasse. Een vervolg van het bekertoernooi komt direct in de poulefase aan een zijden draadje te hangen. Allesbeslissend is de laatste groepswedstrijd tegen favoriet Dokkum, dat met spelers als Wieb Veenstra, Freerk Peterson en Dicky Olivier dan een gerenommeerde tweedeklasser is. Nicator wint met 4-2 en plaatst zich voor de volgende ronde, die door de lange winter een hele poos op zich laat wachten.
Welgeteld 133 dagen – meer dan vier maanden – duurt de winterstop. Als de bal in april ’79 eindelijk weer rolt is er even sprake van dat het bekertoernooi wordt geschrapt. Door de vele algehele afgelastingen wordt het nog een heel karwei om het competitieschema enigszins vlot te trekken. Toch wordt er door de bond weer een ronde ingepland. Bij de loting hiervan komt Drachten als tegenstander van Nicator uit de koker tevoorschijn. Een zware kluif op papier, in de realiteit blijkt daar weinig van als de eersteklasser in Leeuwarden op bezoek komt. De twee klassen hoger spelende Drachtsters bakken er niets van en gaan roemloos met 4-0 ten onder. Coos Strooisma opent de score, Theun van der Veen maakt het feest compleet door een loepzuivere hattrick op zijn naam te schrijven.
Na deze opzienbarende overwinning verdwijnt het bekertoernooi snel weer naar de achtergrond. De cruciale weken van de competitie breken aan, al maandenlang is Nicator in een titelgevecht verwikkeld met het Meppeler MSC. Twee punten komen de Friese hoofdstedelingen tekort aan het einde van de rit. Voor de Leeuwarders resteert dan het bekertoernooi, dat inmiddels tot de achtste finale is gevorderd. Benauwde overwinningen tegen Oosterwolde en Gruno bezorgen de groenhemden een plekje bij de laatste vier, waarna er om het tot het slotstuk te schoppen op Pinkerstermaandag afgerekend moet worden met CEC uit Emmercompascuum. Otto Braaksma herinnert zich de wedstrijd in de Drentse veenkoloniën goed: ,,Het was snikheet, eigenlijk was er niet te voetballen. CEC was destijds een topploeg, deed een paar jaar eerder zelfs mee om het landskampioenschap van de amateurs. Dat we daar wonnen was een knappe prestatie. Ik scoorde de 0-1, Rinus Strooisma maakte vlak voor tijd de 0-2. En toen stonden we zomaar in de finale.”
Voor die finale gespeeld gaat worden moet Nicator eerst nog even het in Leeuwarden zeer populaire TBC-toernooi, heden ten dage bekend als het COTK-toernooi tot een goed einde brengen. Tussen alle bekerverplichtingen door hebben Braaksma en zijn ploegmakkers zich hierin ook naar de finale gevoetbald. Hoewel die eindstrijd twee dagen voor de districtsbekerfinale wordt gespeeld, overweegt Siep van der Leest geen moment om met een verzwakt elftal op te komen dagen. Nicator is cuphouder en wil de titel graag prolongeren. Die missie slaagt glansrijk. Op sportpark De Magere Weide wordt FVC vanaf de strafschopstip verslagen, net als in 1977 kroont Nicator zich tot sterkste van de Leeuwarder voetbalverenigingen.
Achtenveertig uren na dit aardige succesje is het Nicator-gezelschap wederom tezamen, nu voor het spelen van de grote finale. Op het veld van Gorredijk zijn hierin de amateurs van Heerenveen de tegenstander. Een prima voetballende ploeg, wat dat betreft de tegenpool van Nicator, stelt Otto Braaksma: ,,Wij hadden ook prima spelers hoor, toch moesten we het vaak van inzet hebben. De mouwen omhoog en knokken voor elke meter, dat was onze kracht. De twaalfde man was daarbij een geweldige steun in de rug. Bij thuiswedstrijden stonden er vaak wel een paar honderd man langs de lijn, voor stadse begrippen waren dat prima aantallen. Ook bij uitwedstrijden reisden veel supporters ons achterna. In de finale tegen Heerenveen waren de bussen niet aan te slepen.” Een stuk bescheidener is de publieke belangstelling uit Heerenveen, al zit er naast de dug-out van de pompeblêden een supporter die wijd en zijd wordt herkend. ,,Dat vergeet ik nooit weer”, zegt Otto Braaksma ,,Abe Lenstra zat bij het veld. Die zat zich daar een partij op te winden in zijn rolstoel. Wij gooiden de beuk erin en dat was Abe niet naar zijn zin.”
Reclame voor het voetbal, zo valt er daags later in het verslag van de Leeuwarder Courant over de bekerfinale te lezen. Dat ondanks dat er in de reguliere speeltijd en in de verlenging niet wordt gescoord, al is met name Nicator er een paar keer dicht bij. Rinus Strooisma vindt zelfs het net, doch ziet zijn treffer afgekeurd worden door arbiter Minne Modderman. Strafschoppen zullen de beslissing moeten brengen. Bij het nemen hiervan blijkt dat de moegestreden spelers hun zenuwen nauwelijks de baas zijn. De eerste penalty’s aan weerszijden worden gemist. De bloednerveuze Nicator-trainer Siep van der Leest ziet het tafereel hoofdschuddend aan, bijna bezwijkend onder de spanning. ,,Maak dy niet druk juh, donderdag teugen FVC hef ik der eentsje pakt, dat gaan ik wel weer doën”, zegt keeper Greuter tegen de oefenmeester. En zo komt het: Cees Greuter stopt de inzet van Bart van der Tuin, een minuut later barst een volksfeest los als Coos Strooisma met een rake elfmetertap Nicator de grootste triomf uit de clubhistorie bezorgt.
Het landelijke bekertoernooi in Oud-Beijerland, waar Nicator als vertegenwoordiger van het noordelijke district twee weken later aan deel mag nemen, levert geen succes op. Dat heeft zijn oorzaken: ,,Een dag eerder ben ik met Maaike getrouwd. Zo’n beetje de hele ploeg was op het feest. Je kunt wel nagaan dat de meesten niet okselfris waren in Oud-Beijerland. Los van dat hadden we prima tegenstanders. Tegen Oud-Beijerland verloren we met 2-1, daar had misschien meer in gezeten, tegen RKAV Volendam waren we volstrekt kansloos”, bekent Braaksma. Twaalf seizoenen speelde hij voor Nicator 1. De bekerwinst van 1979 markeert zonder enige twijfel het hoogtepunt in dit tijdspanne. ,,Dat het een geweldige tijd was realiseer je nu nog meer dan toen. Zeker omdat de club het nu zo zwaar heeft. In 2032 bestaan we honderd jaar. Het wordt een heel karwei dat te halen, maar we gaan ervoor!”
De foto’s zijn afkomstig uit het privé-archief van Otto Braaksma.
Nicator, vlak na de gewonnen finale. Staand, van links naar rechts: Henk Visser (grensrechter), Siep van der Leest (hoofdtrainer), Binne de Jong (elftalleider), Cees Greuter, Theo Zondervan, Rinus Strooisma, Lammert van der Meij (reservekeeper), Jopie Meijerhof, Rikus van der Kamp, Geert Onclin, Otto Braaksma en Jaap Blom. Gehurkt, van links naar rechts: Anne Landstra (verzorger), Johan Postma, Theun van der Veen, Feike van der Burg, Fedde Wielinga en Coos Strooisma.
Otto Braaksma op de schouders van de uitzinnige Nicator-fans, vlak na de gewonnen bekerfinale.
Aanvoerder Feike van der Burg neemt de beker in ontvangst.
Pinkerstermaandag 1979: Otto Braaksma (links) ziet hoe elders op het veld een fel duel wordt uitgevochten tijdens de halve finale tussen CEC en Nicator.
Met deze selectie promoveert Nicator in 1985 naar de tweede klasse. Staand, van links naar rechts: Kaspers (elftalleider), Tjalling Delgrosso, Henk Ehbrecht, André de Jong, Klaas ten Hoeve, Hendrikus Delgrosso, Delgrosso (grensrechter), Johan Sieverts, Wiebe Visser en Henk Zeilstra (hoofdtrainer). Gehurkt, van links naar rechts: Lammert Will, Nikki Kamstra, Theun van der Veen, Rinus Strooisma, Coos Strooisma, Johan Postma , Otto Braaksma en Egbert Scheepstra (verzorger).
De vaak als verdedigende middenvelder spelende Otto Braaksma was tijdens zijn voetbalcarrière een echte balafpakker. Op deze foto maakt hij Ben van der Meer van de vv Stiens het leven zuur.
14 november 1982: Otto Braaksma haalt doeltreffend uit in de met 3-1 gewonnen topper tegen de latere kampioen Steenwijkerwold.