Op 30 november 2017 overleed Gerrit Abma op 80-jarige leeftijd. Het Friese voetbalwereldje verloor hiermee een markante persoonlijkheid wiens naam decennialang regelmatig viel te lezen in de sportkaternen van de Friese dagbladen. Als voetballer schopte de Sneeker het tot in het betaalde milieu, al mocht dat destijds die naam nauwelijks dragen. Als trainer reikte hij tot het hoogste amateurniveau. Na zijn laatste klus als hoofdtrainer was hij als vrijwilliger tot op late leeftijd verbonden aan WZS, Sneek en de daaruit ontstane fusieclub. De drie verenigingen hebben veel aan Abma te danken. Toch begon het voetbalavontuur voor Gerrit Abma elders, bij stadsgenoot ONS.
Zijn ouders waren namelijk van kerkelijke komaf. En dan was er in de Waterpoortstad zo vlak na WOII maar één smaak: ONS. Op vijftienjarige leeftijd debuteerde Gerrit in het vlaggenschip van de oranjehemden. Het duurde niet lang voor hij hier uitgroeide tot één van de dragende spelers. Leuk en aardig, maar Gerrit had zijn zinnen gezet op een andere club: vv Sneek. De overstap lag gevoelig. Vader Abma verbood zijn drie zoons te voetballen op zondag. De overschrijving bleef daarom geheim voor het thuisfront. Voor even tenminste. Gerrit speelde zijn eerste wedstrijd voor Sneek in september 1956. Tegenstander was Zwaagwesteinde. Met twee assists en twee doelpunten groeide Gerrit direct uit tot man van de wedstrijd. Een dag later werden zijn ouders in de slagerij gefeliciteerd met het verdienstelijke debuut van hun zoon. Pa woest, maar uiteindelijk draaide hij snel bij.
Ook bij Sneek groeide Gerrit uit tot één van de sterkhouders. Dat viel op bij de clubs die in 1954 het amateurvoetbal hadden verlaten voor de profcompetities. Abma beproefde zijn geluk in Heerenveen. Met Gerrit Abma erbij promoveerde de ploeg van het pompeblêdenshirt in 1960 naar de eerste divisie. In 1962 had Abma het na 83 duels en 23 doelpunten in de betaalde rangen wel bekeken. Profvoetbal was een jaar of zestig geleden betrekkelijk begrip. Miljonair werd je er niet van. De clubs in het betaalde voetbal hadden een sterk provinciaal karakter. In Heerenveen nog geen Zweden, Noren en Balkan-bewoners. In het “Friese Haagje” voetbalden Sikke Venema uit De Westereen, Eise Bosma uit Aldeboarn en Klaas Ringia uit Dronryp.
Gerrit Abma keerde terug naar Sneek, waar hij werd herenigd met zijn broers Anno en Joop. Aan de Lemmerweg werd topamateurvoetbal gespeeld. Het toeschouwersaantal was er vaak gelijk aan dat van de Friese profclubs. De gebroeders Abma werden een begrip in Noord-Nederland. Toch is het te kort door de bocht om de vele successen van Sneek in de jaren ’60 aan de drie broers toe te schrijven. De rest van de selectie – staf incluis – bestond ook allerminst uit “pûdsjeplakkers”. Dat bleek in 1970 toen Sneek nadat het kampioen van de competitie was geworden ook de algehele amateurtitel in de wacht sleepte. Het zou de enige keer zijn dat een Friese club hier in slaagde.
In 1973 zwaaide Gerrit Abma af als speler, 36 jaar oud. Hij werd direct trainer van zijn club. En succesvol! In zijn debuutjaar promoveerde hij met zijn voormalige teammakkers naar de nieuw ingevoerde hoofdklasse. Sneek groeide met Abma aan het roer uit tot een stabiele hoofdklasser. In 1979 koos hij voor andere club die op het hoogste niveau acteerde: Steenwijk. Dat de club uit de kop van Overijssel voor een Fries koos was geen verrassing. Met Lemster Gerrit de Vries als hoofdtrainer waren er in korte tijd twee titels gevierd. Vier jaar was Abma trainer bij Steenwijk. Hij werd opgevolgd door Foppe de Haan.
Menig topamateurclub hengelde naar de diensten van de Sneeker oefenmeester. De keuze van Abma viel zeer verrassend op WZS, een vierdeklasser. Abma voelde zich niet te groot voor de klus en heeft er ook nooit spijt van gehad. Het zou een lang en gelukkig huwelijk worden. Met “De Zebra’s” werd Abma in 1985 kampioen. Nadat hij in 1987 een punt achter zijn loopbaan als hoofdtrainer zette zou hij nog vele jaren aan de van origine katholieke club uit Sneek verbonden blijven. Als voetballer bij de veteranen, maar ook als trainer. Zo trainde hij het succesvolle damesteam waar ook dochter José in speelde. En ook daar had zijn aanpak succes. Kampioenschappen werden gevierd en als klap op de vuurpijl werd de Friesland-cup gewonnen. In 2002 – een jaar nadat echtgenote Tiny – overleed, kwam er een einde aan de trainerscarrière van Gerrit Abma, vijftig jaar nadat deze was begonnen bij de ONS-jeugd.
Sneek een WZS smolten in 2008 samen tot Sneek Wit Zwart. Gerrit Abma bleef zich tot vlak voor zijn dood inzetten voor de fusieclub. In 2018 doopte de vereniging het jaarlijks terugkerende toernooi voor O13-junioren om tot het Gerrit Abma-toernooi. De naam Gerrit Abma zal zo voor altijd voortleven in het Sneeker voetbal.
Gerrit Abma (centraal) in actie aan de Lemmerweg.
Augustus 1961: Gerrit Abma in gesprek met Abe Lenstra, die in die tijd in het shirt van Enschedese Boys speelde en die dag ook de openingstreffer zou scoren. Verder zichtbaar: Gerrit Tardy (links), Henk Hartkamp (midden)
Gerrit Abma als trainer van Steenwijk rond 1980.
De succesvolle Sneek-ploeg van de jaren ’60.