Met een hele reeks aan fletse klasseringen in de tweede divisie staan de zestiger jaren van de vorige eeuw niet bekend als de succesvolste uit de clubhistorie van Heerenveen. Toch voetballen er in dit tijdspanne soms prima spelers in het pompeblêdenshirt. Eise Bosma bijvoorbeeld geldt jarenlang als een van de beste voetballers van Friese bodem. Een grote toekomst wordt hem voorspeld als hij al op zeventienjarige leeftijd debuteert voor Jong Oranje. Bescheiden van aard zal de technisch begaafde Aldeboarnster zijn club Heerenveen – een jaartje Cambuur uitgezonderd – altijd trouw blijven. De drang om het hoogste te bereiken is er niet, Eise Bosma is vooral liefhebber van het spelletje. Dat hij zijn mooiste voetbaljaren beleeft ver weg van alle schijnwerpers, bij de amateurs van SC Joure en in een recreatief zaalteam is typerend.
Eise Bosma ziet het levenslicht op 28 april 1941. Opgroeiend in Aldeboarn beleeft Bosma een prachtige jeugd. Op school kan hij prima meekomen, sporten speelt van jongs af aan een prominente rol in zijn leven, het ‘aaisykjen’ zal uitgroeien tot een van zijn grootste hobby’s. Op zaterdag moet hij helpen in de kapperszaak van heit Bauke. Zeker op die dag is het in dat deel van het pand – in de andere helft wordt door mem Antje tabak verkocht – een drukte van belang. Tientallen Boarnster mannen komen naar de zaak om zich te laten scheren, velen blijven nadien hangen om de laatste nieuwtjes uit het dorp mee te krijgen. Op zondag wordt er gevoetbald. Zoals bij de meeste sporten kan Eise Bosma met dat spelletje aardig uit de voeten. Net vijftien jaar oud debuteert hij voor Oldeboorn 1. In een van de eerste wedstrijden die hij voor het hoogste seniorenteam speelt scoort hij tegen Oosterlittens een hattrick. Het is dan allang duidelijk dat Oldeboorn een groeibriljantje in huis heeft, al is het nog maar voor even. Aangemoedigd door zijn klasgenoten in Heerenveen laat Bosma in juni 1957 Oldeboorn-secretaris Van der Feer schriftelijk weten dat hij overschrijving aanvraagt naar Heerenveen. Het niveau tien kilometer zuidelijker ligt hoger, bovendien kan hij in Heerenveen met leeftijdsgenoten voetballen.
Het besluit om Oldeboorn te verlaten zal een verstandige blijken. In Heerenveen komt het talent van Eise Bosma volop tot bloei. In februari 1959, anderhalve maand voordat hij als eerste Fries ooit zijn opwachting maakt in het Nederlands amateurelftal, vindt een groot hoogtepunt plaats als hij per brief wordt uitgenodigd om met Jong Oranje mee te doen aan een internationaal FIFA-jeugdtoernooi in Bulgarije. Gedurende het elfdaagse verblijf op de Balkan gaat Bosma het met ploegmakkers als Ab Fafié, Thijs Libregts en Ajacied Bob Westra opnemen tegen Bulgarije, Joegoslavië en West-Duitsland. In het eerste duel tegen de gastheer is er voor de Nederlanders weinig eer te behalen. Toegejuicht door meer dan vijftigduizend dolenthousiaste supporters winnen de Bulgaren in het Vasil Levski-stadion te Sofia met 3-1. Een stuk beter gaat het een paar dagen later als er dankzij twee doelpunten van Eise Bosma met 2-1 wordt gewonnen van Joegoslavië. Het toernooi wordt afgesloten met een nipte verliespartij tegen West-Duitsland. In een tijdperk waarin de meeste Friezen nauwelijks de provinciegrens oversteken laat de trip naar Bulgarije een onuitwisbare indruk achter bij Eise Bosma.
Ook buiten het veld loopt alles op rolletjes. In de schouwburg van Heerenveen leert Eise Bosma Froukje Kootstra kennen, een kennismaking die spoedig uitmondt in een relatie. Froukje woont in Jubbega, de plaatselijke jeugd aldaar kan het niet waarderen dat een van de dorpsmeisjes het zoekt bij een knaap van buitenaf. In een van zijn eerste bezoekjes aan zijn geliefde moet Bosma op straat praten als brugman om een pak rammel te ontlopen. Dat Bosma zich vaak diplomatiek door penibele situaties weet te worstelen helpt een handje. Die communicatieve vaardigheden blijken in 1961 niet toereikend als Froukje zwanger raakt. Het jonge stel woont nog thuis en is niet getrouwd, als vanzelfsprekend maakt de zwangerschap de tongen in de omgeving los. Het ziet er zelfs even naar uit dat Eise Bosma op het gymnasium in Heerenveen de toegang tot het eindexamen wordt ontzegd. Pas als heit Bauke met de rector om tafel gaat is de kou uit de lucht. Alles zal uiteindelijk op z’n pootjes terecht komen: Eise Bosma haalt zijn diploma, in december 1961 treedt hij in het huwelijk met Froukje en in 1962 wordt dochter Ali geboren.
Eise Bosma is dan al enkele jaren vaste waarde in het eerste elftal van Heerenveen. In 1959 debuteert hij onder trainer Siem Plooijer tegen FC Hilversum, nauwelijks een maand later maakt hij zijn eerste doelpunt, de winnende notabene tegen Enschedese Boys. Heerenveen promoveert in Bosma zijn debuutjaar naar de eerste divisie. In de promotiewedstrijden wordt er over twee duels afgerekend met het Limburgse Roda Sport. Eise Bosma ontpopt zich tot een prima aangever. Spelers als Sikke Venema, Gerrit Abma en Piet Fleur profiteren volop van de ijver van de balvirtuoos. Zelf weet Bosma het net ook regelmatig te vinden. Zowel in 1962 als in 1963 sluit hij de voetbaljaargang als topscorer van Heerenveen af.
Heerenveen is niet het plafond voor Eise Bosma, zo voorspellen velen. Toch zal Bosma door meerdere factoren nagenoeg zijn hele carrière bij de club slijten. Een scheenbeenbreuk in april 1964 remt zijn ontwikkeling, een zware hersenschudding die Bosma in een uitwedstrijd tegen het Dordtse EBOH oploopt helpt evenmin. Los van die kwetsuren ontbreekt bij Eise Bosma de absolute wil om de top te bereiken. Hij ziet zichzelf als een betaalde hobbyist en wil niet alles opzij zetten voor de voetballerij. Meer dan eens komt het voor dat hij in de zondagse ochtenduren voor een wedstrijd zich nog in de Friese landerijen bevindt, op zoek naar eieren, dikwijls in het bijzijn van teamgenoot Henk Prinsen. Hoger spelende clubs zoals FC Twente en Roda JC hengelen naar de diensten van Bosma, maar vangen bot. Bij Heerenveen zit hij goed, bovenal hoeft hij Fryslân niet zo nodig te verlaten. Toch zal het tot een transfer komen, hetzij binnen de provincie. In 1966 verkast Eise Bosma voor vijfentwintigduizend gulden naar Cambuur.
Eise Bosma heeft het prima naar zijn zin in de Friese hoofdstad. Hij roemt de professionele organisatie bij Cambuur en groeit, in een selectie waar ook oud-ploeggenoot Henk Hartkamp deel van uitmaakt, snel uit tot basisspeler. Met Bosma als een van de regisseurs op het middenveld beleeft Cambuur een topjaar. Lang zijn de Leeuwarders in de race voor een unieke promotie naar de Eredivisie. Een grillige eindspurt – twee overwinningen in de laatste zeven wedstrijden – voorkomt dit. Eise Bosma bewijst dat hij hogerop prima mee kan. Opvallend is het daarom dat hij er in 1967 voor kiest om terug te gaan naar Heerenveen. De negen seizoenen in het Friese haagje hebben van hem een clubman gemaakt. Dat hij terug op het oude nest een divisie lager gaat spelen neemt hij op de koop toe. De terugkeer naar Heerenveen is geen lang leven beschoren. In 1969 besluit Eise Bosma na 256 officiële wedstrijden en 45 doelpunten het betaalde voetbal te laten voor wat het is. Hij wordt gevraagd om bij de vier jaar eerder uit rkvv Friso en De Kooi opgerichte fusieclub SC Joure te komen voetballen. Dat lijkt een onmogelijke overgang, tot hem bij Douwe Egberts een baan als productieplanner wordt beloofd en hij hulp krijgt aangeboden bij het zoeken naar een huis. Eise Bosma kiest voor zijn maatschappelijke carrière. Dat Froukje en hij in 1967 zijn verblijd met de komst van een tweede kind, zoon Bauke, speelt hierin zonder meer een rol.
Weg uit het profwereldje valt Eise Bosma allerminst in een zwart gat. Hoewel zijn vertrek bij Heerenveen in 1969 gehuld is in een zweem van onmin, zal het in later jaren weer helemaal goed komen tussen Eise Bosma en Heerenveen. Nadat zoon Bauke in 1975 aan Eise vraagt of ze eens naar een wedstrijd in het stadion kunnen zitten ze er vanaf dan bijna weer iedere thuiswedstrijd. In 1987 wordt Eise Bosma gevraagd om op de amateurvelden aan de zuidkant van Fryslân en in de polder naar talentvolle jeugd te speuren. Dit scoutingswerk, dat hij verricht in ruil voor twee seizoenkaarten, levert hem veel voldoening op. Nog regelmatig zal de anekdote over die keer dat hij op sportpark De Noorderhoek in Sneek wordt weggestuurd door bestuurders van Black Boys – uit angst dat de beste jeugdvoetballertjes worden weggekaapt – de revue passeren.
Eise Bosma is een familieman. Voor zijn kroost staat hij altijd klaar. De sportprestaties van kinderen Ali en Bauke worden op de voet gevolgd. Vermakelijk vindt Eise Bosma het als Ali na turn- of atletiekwedstrijden gewonnen medailles niet afhaalt. Hij herkent hierin zichzelf. Voor zoon Bauke, die in later jaren bij onder andere SC Joure en Hardegarijp uitgroeit tot een vaardig aanvaller maakt hij alle tijd vrij om een balletje te trappen of om spelsituaties uit te tekenen op papier. Hobby’s heeft Eise Bosma in overvloed. Het ‘aaisykjen’ blijft een voorname bezigheid, voor schaatsen op de TV blijft hij thuis, ook leert hij in later jaren de kaatssport waarderen. In verschillende hoedanigheden maakt hij zich verdienstelijk voor SC Joure, in de zomermaanden trekt het gezin Bosma vaak richting de eilanden, uitjes die blijven als de kinderen het huis uit zijn en er kleinkinderen komen. Op die kleinkinderen is Eise Bosma apetrots. Hanna en Emma – dochters van Ali – en Jesse en Hidde – de zonen van Bauke, ze kunnen zich geen betere pake wensen. Uiteraard is Eise Bosma regelmatig toeschouwer als de kleinkinderen aan het sporten raken.
Aan Eise Bosma zijn eigen sportcarrière komt in 1995 een einde nadat hij zijn achillespees scheurt. Na de jaren bij Heerenveen zal hij met SC Joure in de derde en de vierde klasse van het amateurvoetbal tot 1980 zeker niet minder plezier hebben als tussen de profs. Misschien past het amateurvoetbal hem zelfs beter. Een biertje na afloop in de derde helft, Eise Bosma geniet er optimaal van. Zeker over zijn avonturen in het zaalteam, bestaande uit een groot aantal vaste klanten uit de kroeg van boezemvriend Piet Reekers kan hij kostelijk vertellen. Over de volle stadions die hij in het betaalde voetbal meemaakte en de wedstrijden waarin hij tegenover mannen als Abe Lenstra, Sjaak Swart en Willem van Hanegem stond verhaalt hij een stuk minder vaak. Nooit zal hij pronken met zijn Heerenveen-verleden, van opschepperij is hij wars. Voor supportersmagazine FeanFan maakt hij in september 2002 een uitzondering. Verspreid over twee pagina’s blikt Bosma uitgebreid terug op zijn jaren bij Heerenveen. Aan het einde van het verhaal vertelt Eise Bosma dat hij vanaf zijn 56ste volop geniet van het pensioen. In de boot die ze hebben gekocht bivakkeert hij met Froukje vaak op de Friese wateren. Samen rondreizend hebben ze zowat heel Europa gezien. ,,Ik ben gezond, we hebben het prima naar onze zin, we hebben een prachtig gezin en met 61 jaren voel ik me helemaal niet oud”, zo sluit Eise Bosma af. In alles de uitspraak van een tevreden mens.
Hoe snel een leven anders kan lopen wordt daarna akelig duidelijk. Nauwelijks een halfjaar na het interview wordt bij Froukje een agressieve vorm van darmkanker geconstateerd. Chemokuren halen weinig uit. Op 19 augustus 2003 overlijdt Froukje, 61 jaar oud. Vanuit het niets staat het leven van Eise Bosma finaal op zijn kop. Zeker twee jaar heeft hij nodig om de klap te boven te komen. Dat hij wekelijks in woonplaats Joure de kinderen van dochter Ali uit school haalt helpt om weer enigszins structuur in het leven aan te brengen, eveneens helend werken de zaterdagse bezoekjes aan zijn in Hurdegaryp woonachtige zoon Bauke. Elk jaar in december haalt Eise Bosma schoonmoeder Aaltje, de moeder van Froukje op. Drie weken lang verblijft Aaltje bij Eise, het samenzijn in de donkerste maanden van het jaar blijkt voor beiden een uitstekende therapie.
Stukje bij beetje komt de Eise Bosma van weleer terug. In 2005 begint hij met dorpsgenote Lies Honig een LAT-relatie. Een vrouw in zijn leven, het doet Eise Bosma goed. Bij Heerenveen zal Bosma na het overlijden van Froukje niet weer komen, vervelen doet hij zich geen moment. Zeker naar de reisjes met zijn naasten kan hij uitkijken. De zeventig gepasseerd is hij tijdens dit soort tripjes volledig in zijn element, aan niets is te merken dat Bosma dan allang de bejaarde leeftijd heeft bereikt. Op zijn 77ste verjaardag vertrouwt hij dochter Ali toe dat hij zijn zinnen alvast heeft gezet op zijn 85ste levensjaar. Treurig genoeg zal hij daar bij lange na niet aan toekomen. Negen dagen later wordt Eise Bosma getroffen door een zware hersenbloeding. Op 10 mei 2018 blaast hij zijn laatste levensadem uit.
In de provinciale media is er volop aandacht voor het overlijden van Eise Bosma. In de Leeuwarder Courant verschijnt een nieuwsbericht, op Omrop Fryslân valt een zeven minuten lang durend In Memoriam te horen. SC Heerenveen eert Eise Bosma tijdens het honderdjarig jubileum in 2022 samen met nog negenennegentig andere helden uit de clubhistorie met een grote afbeelding in de stadiongracht. Minstens zo fraai is het gebaar van vv Oldeboorn, waar dochter Ali en zoon Bauke in 2023 worden uitgenodigd om het eerste exemplaar van het jubileumboek van de vereniging in ontvangst te nemen. Allemaal aandacht die om Eise Bosma zelf waarschijnlijk niet had gehoeven. Tegelijk ook terechte aandacht voor een van de absolute Friese voetbaltoppers van weleer.
Dit verhaal is tot stand gekomen met medewerking van Ali Bosma, Bauke Meester, Bauke Bosma en Trees Bosma-Tolsma. Foto’s zijn afkomstig uit het privé-archief van de familie Bosma.
Op 30 mei 1959 neemt Eise Bosma het met zijn ploegmakkers van Jong Oranje op tegen Bulgarije. Meer dan vijftigduizend toeschouwers zien het thuisland in het Vasil Levski-stadion te Sofia met 3-1 zegevieren. Eise Bosma staat op de foto als vierde van rechts.
Nauwelijks terug uit Bulgarije mag Eise Bosma het in Leeuwarden met een elftal Friese profs op gaan nemen tegen het Nederlands elftal tot 23 jaar. Bosma zal twee keer scoren, toch blijken de internationals met 2-5 te sterk. Op de foto van deze wedstrijd is keeper Lagarde net eerder bij de bal dan Eise Bosma.
De selectie van Heerenveen in het seizoen 1960/1961. Staand, van links naar rechts: Gilles Veenstra, Siem Plooijer (hoofdtrainer), Bart Hainja, Jan Werkman, Gerrit Abma, Klaas Ringia, René Baudoin, Piet Jasper, Henk Weide en Henk Zoetendal. Gehurkt, van links naar rechts: Eppie Hofma, Henk Hainja, Siep de Jong, Sikke Venema, Eise Bosma, Piet Fleur en Arp Hiemstra.
3 december 1961: Eise Bosma neemt het doel van het bezoekende VSV onder vuur.
1963: Eise Bosma probeert Tubantia-verdediger Jan Kers te omspelen.
26 februari 1967: Eise Bosma in het Cambuur-shirt, verwikkeld in een fel duel met verdediger Pelk van Volendam.
Op 7 januari 1968 komt Heerenveen op een besneeuwd veld niet verder dan een 2-2 gelijkspel tegen Fortuna Vlaardingen. Eise Bosma (centraal) probeert in de sneeuw de bal bij de Vlaardingers te ontfutselen.
De zondagtak van SC Joure in het seizoen 1979/1980. Staand, van links naar rechts: Jan Sloothaak, Eelco Hassing, Bertus ten Rouwelaar, Jappie ten Boom, Martin Absen, Peter Huisman, Sjoerd Minnema, Hielke Kramer en Henk Zoetendal.
Gehurkt, van links naar rechts: Sjoerd Feenstra, Wilfried á Nijeholt, Sjoerd Wiersma, Jan Lubbers, Eise Bosma, Lammert de Groot, Willem van der Wal en Peet Zijlstra (hoofdtrainer)
Op 4 mei 1980 neemt Eise Bosma afscheid van het eerste elftal van SC Joure 1. Met grensrechter Nanne Wiersma en de spelers van tegenstander Gorredijk als toeschouwer krijgt Bosma voor aanvang van zijn afscheidswedstrijd van medespeler Martin Absen een aandenken aangereikt.
Eise Bosma, gefotografeerd in 2001, met zijn grote trots: de kleinkinderen Emma, Hanna, Jesse en Hidde.
Eise en Froukje in 2001, veertig jaar getrouwd!
In 2022 eert SC Heerenveen Eise Bosma met een afbeelding in de stadiongracht. Op de foto dochter Ali naast de afbeelding.
Eise Bosma zal tot op heden de enige speler uit de clubhistorie van Oldeboorn blijken die het tot in het betaalde voetbal schopt. In 2023 wordt het eerste exemplaar van het jubileumboek van Oldeboorn uitgereikt aan Bosma’s dochter Ali en zoon Bauke. Rechts Harm Oosterbaan en Bonne de Vries, schrijvers van het prachtige boek.