Wie bij Klaas Elzinga (1954) uit Harkema op bezoek gaat, hoeft niet lang te raden naar de vraag wat de favoriete voetbalclub van de bewoner ter plekke is. Het groen en geel komt in en rondom de woning regelmatig terug. Harkema-Opeinde is de club waar Elzinga zijn hart aan heeft verpand. Op de kop af 60 jaar is hij nu lid. Een groot gedeelte hiervan was hij als vrijwilliger in de weer. Ook nu nog, op 68-jarige leeftijd. Op zaterdag, als de ochtenddauw nog het straatbeeld bepaalt gaat Elzinga met zijn fotocamera richting sportpark De Bosk. Uren nadat de laatste bal heeft gerold keert hij huiswaarts. In de tussentijd legt Elzinga de wedstrijden van elk elftal – van het jongste jeugdteam tot en met het vlaggenschip – op de gevoelige plaat vast. Op zondag komt alles op Facebook. De thuisblijvers krijgen zo een prachtig beeld van de voetbalzaterdag. Elke week weer. Duizenden foto’s op jaarbasis. Clubfotograaf, dat is Klaas Elzinga nu. In het verleden maakte hij zich ook op veel andere vlakken verdienstelijk voor Harkema-Opeinde.
Als voetballer bijvoorbeeld. Acht jaar is Elzinga als hij zich aanmeldt bij Harkema-Opeinde. Een logische keuze. Heit Bram, in de volksmond bekend als “Grutte Bram” voetbalt in het eerste elftal, zal daar later ook leider zijn en is ook nog eens bestuurslid. Bovendien zijn de Elzinga’s niet kerkelijk. De keuze voor de zondagclub is dan een logische. Klaas Elzinga is serieus met de sport bezig. Op zaterdagavond geen druppel alcohol. Waar tegenwoordig de voetbaljeugd droomt van een avontuur in het betaalde voetbal, streven in de jaren ’60 junioren vooral naar een plekje in het eerste elftal van de club waarvoor ze spelen. In het geval van Harkema-Opeinde niet zo vreemd. De vereniging voetbalt rond 1970 op het hoogste amateurniveau. Klaas Elzinga is 16 jaar oud als hij in Gorredijk, samen met nog 11.000 andere belangstellenden, Harkema-Opeinde 1 om de noordelijke titel ziet strijden met Drachten. Liggend achter het Drachtster doel ziet Elzinga zijn club op sneue wijze verliezen. Het gebeuren maakt logischerwijs een grote indruk op een ieder die er bij was.
Elzinga zal nooit zeggen dat hij een groots voetballer was. Een talentvolle lichting is het wel waarin hij speelt. In de A1, tegenwoordig bekend als de onder-19, worden Klaas Elzinga en zijn teammakkers kampioen van Friesland. Tevens wordt de FVB-beker in de wacht gesleept. Harkema-Opeinde A1 promoveert naar de selectieklasse, het hoogst mogelijke niveau. Daar duelleert het met aansprekende ploegen zoals Heerenveen, Emmen, Veendam en Zwartemeer. Ook Leeuwarden is een van de tegenstanders. Tegen dat team gaat het in november 1973 faliekant mis. Tijdens een wedstrijd tegen “De Klomp” krijgt Elzinga tot tweemaal toe een volle klodder kwijl van zijn directe tegenspeler te incasseren. Omdat de arbiter het voorval beide keren ontgaat, neemt Elzinga het recht in eigen hand. Op zijn Harkemasters, oftewel met een rechtse directe. Als de Leeuwarder grensrechter zich in het tumult dat volgt te nadrukkelijk met de gang van zaken bemoeit, loopt ook deze tegen een bloedneus aan. De wedstrijd wordt gestaakt. Het voorval haalt de kranten. Nog dezelfde dag staat de politie voor de deur van huize Elzinga. Na een strafzitting volgt er een geldboete. Een fiks bedrag voor die tijd. Vervelender vindt Elzinga de schorsing die hij van de KNVB krijgt opgelegd. Ook al werden de ongeregeldheden niet door Elzinga uitgelokt, de bond is onverbiddelijk. Terwijl meerdere teamgenoten een plekje vinden in de eerste selectie, wordt Elzinga het voetballen lange tijd verboden. Harkema-Opeinde 1 haalt hij mede daardoor nooit. Het had anders kunnen lopen. Oud-eerste elftalspelers wijzen Elzinga er nog wel eens op dat hij de eerste selectie had gehaald, had die vermaledijde schorsing nooit plaatsgevonden. Elzinga is er nuchter onder. Wat geweest is, is geweest. Nog tientallen jaren heeft hij daarna veel plezier in de achterste linies van de lagere elftallen. Op talloze kampioensfoto’s uit het clubarchief is hij terug te vinden.
Als voetballer haalde Klaas Elzinga niet het hoogste team. Wel is hij als grensrechter, verspreid over twee periodes een jaar of acht verbonden aan het vlaggenschip. Zonder meer zijn dit hoogtepunten. Tijdens zijn eerste periode als assistent-scheidsrechter, begin jaren ’80 van de vorige eeuw, voetbalt Harkema-Opeinde in de eerste klasse. In de tweede periode, vlak na de eeuwwisseling, is Elzinga er bij als de groengelen bij Helpman voor 1500 toeschouwers kampioen worden van de derde klasse. Grensrechter is – buiten de fotografie om – bij lange na niet de enige taak die Elzinga belangeloos voor zijn vereniging uitvoert. Al op 21-jarige leeftijd wordt hij leider van de C1. In de decennia die volgen is hij ook jeugdtrainer, keeperstrainer, damestrainer en leider, seniorenleider en clubscheidsrechter. Een bestuursfunctie heeft hij nooit. Elzinga is geen vergadertype. Alles heeft hij met liefde voor de club gedaan, maar pas na zijn zestigste vindt hij zijn echte passie: de fotografie. Door de week vaak in de natuur. In de weekenden op de voetbalvelden ,,Elke zaterdag kijk ik er weer naar uit. Elk team en iedere speler is me even lief. En als er eens iets bijzonders is dan draaf ik graag op. Ik ben alweer gevraagd voor aanstaande vrijdag. Dan is de ledenvergadering. Ik krijg veel fijne reacties. Niet alleen van clubgenoten. Ook mensen van andere verenigingen spreken me regelmatig aan of sturen berichtjes. De fotoseries op Facebook worden soms wel een keer of 350 bekeken. Toch mooi om te horen en te zien dat je werk zo gewaardeerd wordt”, aldus Klaas Tijdbreker.
Klaas Tijdbreker? Jazeker. In Harkema heeft iedere inwoner – soms tegen wil en dank – een bijnaam. Maar vanwaar de ongebruikelijke bijnaam Tijdbreker? Dat zit zo: op minderjarige leeftijd is Elzinga zendamateur. Aanvankelijk onder de naam Pinokkio. Spoedig verandert hij de naam naar De Tijdbreker. Onder deze naam staat Klaas Elzinga al meer dan een halve eeuw bekend. Muziek is voor Elzinga nog steeds een hobby waar hij dagelijks mee bezig is. In zijn hoogtijdagen als zendpiraat herbergt zijn verzameling circa 12.000 CD’s, 15.000 vinyl-singles en 5000 elpees. De piraterij is niet zonder gevaren. Om de opsporingsdiensten voor te blijven zendt Elzinga nooit hele dagen. Daardoor gaat het vaak goed. Toch wordt hij tweemaal betrapt. Even zovele malen volgt er een verblijf in ‘Veenhuizen’. Tegenwoordig maakt Elzinga deel uit van Spectrum FM, een circa 15 DJ’s tellende digitale zender uit Harkema en omgeving. Op Spectrum FM kunnen muziekliefhebbers hun ei volop kwijt. Vrijwel iedere denkbare plaat is aanwezig. Zo niet, dan wordt daar op korte termijn wel voor gezorgd. Het station voorziet in een behoefte. Mensen luisteren graag en de DJ’s draaien graag. ,,En het is legaal, zonder risico. Voorheen ging het hart bij elke auto die voor huis stopte sneller slaan. Die stress is er nu niet meer”, vult Elzinga aan.
In 2012 voetbalde Klaas Elzinga zijn laatste officiële wedstrijd, exact 50 jaar nadat hij zijn eerste partij speelde. Trainen doet de rasechte Harekiet nog steeds. Op donderdagavond. ,,Eerst even ballen, daarna even gezellig zitten in de kantine. Er zijn wel eens mensen die me voor gek verklaren dat ik met mijn 68 jaar nog elke donderdag train. Ze waarschuwen me dat ik nog eens ter aarde stort tijdens een training. Ach, thuis kan me ook iets overkomen. Op dit moment gaat het allemaal nog best. Stoppen kan altijd nog.”
Als het voetballen niet meer lukt dan is de keuze om te stoppen niet zo’n lastige, aldus Elzinga. Stoppen met foto’s maken voor zijn club, dat gaat ongetwijfeld een lastiger beslissing worden voor “De Tijdbreker”. Gelukkig maar voor Harkema-Opeinde!
Foto: met speciale dank aan Jan van der Heide