In 1973 tekent de dan 17-jarige Steffen Hansma een contract bij SC Cambuur. Wat het begin moet zijn van een prachtige voetbalcarrière eindigt nauwelijks drie jaar later na aanhoudend blessureleed in de mededeling dat Hansma voetbal op niveau vergeten kan. Een ontluisterend bericht voor het voetbalgekke talent, tegelijkertijd opent het de deur naar een loopbaan als trainer. Een loopbaan die een stuk toekomstbestendiger blijkt: anno 2025 is Steffen Hansma bezig aan zijn veertigste seizoen als hoofdtrainer.
Wat Steffen Hansma (1955) betreft is die trainerscarrière nog niet ten einde: ,,Ik sta tot 2026 onder contract bij DTD. Daarna zie ik het wel. Als de gezondheid het toelaat en een mooie club me vraagt dan zal ik het zeker overwegen. Zelf solliciteren ben ik ook niet te beroerd voor. Ik ben hartstikke gemotiveerd, voel me nergens te groot voor en ben bovendien geen thuiszitter. Het trainerschap past me daarom als een jas. Ik geniet van alle contacten die ik in het voetbalwereldje heb opgedaan. Dat ik jong moest stoppen met voetballen was een klap in het gezicht, die jaren als trainer hebben veel vergoed. Nare ervaringen heb ik niet gehad. Het lukte me altijd aardig om de kikkers in de kruiwagen te houden, ook de jongens met een rugzakje. Dat komt wellicht mede door mijn werk bij Caparis, waar ik jobcoach was en mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt begeleidde.”
Wie het trainers-CV van Steffen Hansma bekijkt zal het direct opvallen dat tal van clubs hem terugvroegen na een eerste dienstverband. Bij DTD is hij een halfjaar geleden zelfs begonnen aan zijn vierde periode als eindverantwoordelijke. De Trije Doarpen – voetbalclub van de dorpen Jelsum, Koarnjum en Britsum – is ook waar het voor Hansma allemaal begint. Het voetballen zit er vroeg in. Hansma, opgroeiend op een steenworp afstand van de basisschool in Koarnjum drentelt als jochie van vijf jaar oud dag in dag uit naar het schoolplein, waar hij tijdens de pauzes een balletje mag trappen met de oudere jongens. Een prima leerschool, aldus Hansma. Als de Koarnjumer oud genoeg is om lid te worden van de voetbalclub komt hij terecht in een voor DTD-begrippen uitstekende lichting. In 1973 komt het voor deze lichting in de A1 tot een absoluut hoogtepunt als het zich in sporthal De Telle te Heerenveen tot Fries zaalvoetbalkampioen kroont. In de finale tegen het grote Sneek is de al enige tijd voor de vertegenwoordigende Friese en noordelijke selecties uitkomende Steffen Hansma de matchwinner. Zijn eerste doelpunten voor DTD 1 volgen niet veel later.
Het zullen meteen zijn laatste doelpunten voor het vlaggenschip zijn: met een jeugdcontract op zak maakt Hansma een paar weken later kenbaar dat hij naar Cambuur vertrekt. In de Friese hoofdstad gaat er een wereld open voor het dorpse sferen gewende talent: ,,Aan mijn tijd bij Cambuur heb ik geweldige herinneringen. Aan het voetballen, maar ook aan het uitgaansleven”, zegt Hansma met een veelzeggende grijns. Het eerste jaar in Leeuwarden verloopt naar behoren. Zo kan het dat Hansma op een goede dag als hij thuiskomt Cambuur-hoofdtrainer Leo Beenhakker met manager Rieks Spiegelaar aan de keukentafel aantreft. Het contract moet verlengd worden, daarvoor is een handtekening van zijn ouders nodig.
Op 5 mei 1975 maakt Steffen Hansma tegen SC Amersfoort zijn officiële debuut voor de hoofdmacht van Cambuur als hij in de tweede helft zijn idool Koko Hoekstra mag aflossen. Beenhakker is inmiddels opgevolgd door Atte Bouma. Deze 26-jarige hoofdtrainer ziet het best zitten in Hansma. Treurig genoeg wordt een langer verblijf in het betaalde voetbal gekortwiekt door Hansma’s knieproblemen. ,,Dat is een familiekwaal”, vertelt het 69-jarige voetbaldier. ,,Ik heb nooit een rotschop gehad, ik ben gewoon geboren met zwakke knieën. Toen ik bij Cambuur moest stoppen was dat een grote teleurstelling. Inmiddels kan ik met veel plezier terugkijken op de drie jaren in Leeuwarden. Zowel Leo Beenhakker als Atte Bouma waren geweldige trainers. Samen met Atte heb ik in 1976 Leo Beenhakker opgezocht in Deventer toen hij hoofdtrainer was van Go Ahead Eagles. Op de Adelaarshorst kregen we van Leo een prachtige rondleiding, dat soort herinneringen koester ik.”
Wanneer voetbal op niveau niet meer mogelijk is moet Steffen Hansma het een paar treetjes lager zoeken. In 1976 vraagt hij samen met zijn enige tijd bij de familie Hansma inwonende voetbalmaatje Pier Noordmans overschrijving aan naar derdeklasser vv Stiens. Met deze club wint Hansma in zijn debuutjaar direct de Noordelijke Districtsbeker. Tegelijkertijd rijgt hij met de Stienser zaalvoetbalclub TOSS de prijzen aaneen. Vanwege zijn steeds weer opspelende knieën heeft hij op het kurk een plek tussen de palen verkozen. Als een soort van vliegende keeper maakt Hansma furore, in 1980 schopt hij zelfs tot de voorselectie van het Nederlands elftal. Twee jaar later komt er een punt te staan achter zijn voetbalcarrière. Die knieën, het gaat dan echt niet meer.
Steffen Hansma blijft bij de voetbalsport betrokken. Hij gaat de jeugd van vv Stiens trainen. Na eerst zijn diploma oefenmeester-3 te hebben gehaald slaagt hij niet veel later ook voor de cursus oefenmeester-2. In 1986 biedt CVO hem de kans om zijn eerste stappen te zetten als hoofdtrainer. Dit zal voor Hansma een prachtige club blijken om zijn trainersloopbaan mee te beginnen. De Combinatie Vrouwenparochie Oude leije is net gedegradeerd naar de laagste klasse. Druk om te presteren is er niet. Hansma krijgt van het bestuur slechts één opdracht mee: de talentvolle junioren die er zijn inpassen. Dat proces verloopt uitstekend. In 1989 – Hansma’s laatste jaar in Vrouwbuurt – wordt CVO kampioen, tot op heden de laatste titel die er door de club is behaald.
Het is het eerste grote succes van Steffen Hansma als trainer en zeker niet zijn laatste. Op de vraag wat hij ziet als het hoogtepunt van de afgelopen veertig jaar komt opvallend snel een antwoord: ,,De tweede en de derde periode bij DTD.” Steffen Hansma, geflankeerd door elftalleider en neef Harm Hansma, slaagt er dan in om het keurkorps van de kleine dorpsvereniging van de vijfde naar de tweede klasse te loodsen. Met nicht Grieteloek als voorzitster en pake Hendrik Hansma als vaste supporter groeit DTD – steevast de eerste gastheer van Cambuur ieder nieuw voetbalseizoen – uit tot dé knuffelclub van het Friese amateurvoetbal. ,,De mooiste wedstrijd was de promotiewedstrijd tegen Sint Annaparochie in 2015”, blikt Hansma terug. ,,Voor zeker 1500 toeschouwers wonnen we met 4-0. Twee jaar later mochten we zelfs om promotie naar de eerste klasse spelen. Legendarisch zijn de jaarlijkse trainingskampen die we hielden op Terschelling. Ik verzorgde het voetballende gedeelte, Harm regelde de activiteiten. Het was elk jaar opnieuw een feest van jewelste.”
Een feest heeft Steffen Hansma het ook altijd gevonden om in Harlingen werkzaam te zijn, zo vertelt hij: ,,Ik kan me best voorstellen dat niet iedereen gecharmeerd is van de soms wat cynische humor van de Harlingers. Het komt wel eens hard over. Zelf voelde ik me tussen de “ouwe seunen” als een vis in het water.” De resultaten zullen hierbij zonder meer een handje geholpen hebben. Als Hansma in 2007 als eindverantwoordelijke van Robur voor het eerst de havenstad aandoet behaalt hij met de katholieke club direct een kampioenschap. Negen jaar nadat Robur is gefuseerd met vv Harlingen kroont hij zich in 2023 ook met fusieclub FC Harlingen tot sterkste van de competitie. Vol bewondering: ,,FC Harlingen is een bolwerk, voetbal leeft daar enorm. Zelfs uit China stuurden clubmensen me felicitaties. Ik krijg er kippenvel van nu ik eraan terugdenk.”
Waren er nou helemaal geen vervelende ervaringen in al die veertig jaren? Hansma, na enig aarzelen: ,,In sportief opzicht was het in Beetgum geen vetpot. Twee keer ben ik daar een jaar geweest, beide keren degradeerden we. Het was daar prima werken, toch kreeg ik het niet aan de praat. Verder vond ik het een lastig besluit om in 2020 naar FC Harlingen te gaan. Ik was al akkoord met Marrum toen Harlingen me benaderde. Ik heb de situatie uitgelegd aan Marrum en ze toonden alle begrip, maar zaten dus wel zonder trainer. Ik heb ze helpen zoeken naar een vervanger. Wim de Ron is toen op mijn advies aangesteld. Met hem is Marrum naar de vierde klasse gepromoveerd. Daar was ik bijzonder gelukkig mee.”
Van alle clubs die hij trainde beschouwt Steffen Hansma Nicator als de moeilijkste: ,,Een geweldige vereniging, dat voorop, maar het was er vaak onrustig. Zo waren er na een trainingsavond eens twee banden van mijn auto lek gestoken. De heer Strooisma van de bandenservice was voorzitter dus dat werd gauw opgelost, maar leuk is anders. Tegenwoordig is er helaas niet veel van Nicator over. Tijdens mijn tweede verblijf daar in 2019 zag ik dat al een beetje aankomen. Kun je nagaan: toen ik in 1998 bij Nicator begon speelde het in de tweede klasse. Er werd zelfs een ledenstop ingevoerd. Een gespreid bedje was het daar bepaald niet. Nicator 1 was met Kor de Jong als trainer net twee keer op rij kampioen geworden. De selectie wilde graag met Kor verder, het bestuur dacht daar anders over. De eerste paar trainingen zetten de spelers geen stap teveel. Ik heb dit aangekaart en uiteindelijk bleek dat ze mij als opvolger van Kor de Jong de boeman vonden. Volledig ten onrechte natuurlijk en dat zagen ze na dat gesprek ook in. Sindsdien heb ik frustraties altijd direct uitgesproken.”
Het trainerschap is een ervaringsvak, zo weet Steffen Hansma al te goed. Bij elke club heeft hij geleerd. Bij Wykels Hallum begint hij koppeltjes te formeren in de selectie: ,,André Polet kon bijvoorbeeld geweldig samenspelen met Siemen van der Woude. Die twee voelden elkaar naadloos aan. Ik zorgde ervoor dat ze in het veld altijd dicht bij elkaar stonden. Jammer genoeg is het me nooit gelukt om met Wykels Hallum te promoveren. Vier seizoenen heb ik er gewerkt, drie keer haalden we de nacompetitie. In 2004 raakten we er na strafschoppen uit tegen Hardegarijp. Twee jaar daarvoor stonden we lange tijd op de eerste plaats. André Polet maakte dat jaar meer dan dertig doelpunten, zelfs Omrop Fryslân stond op een gegeven moment langs de lijn om een reportage over hem te maken. Na de winterstop kreeg André tegen WTOC een elleboogstoot die zijn gebit ruïneerde. Een wedstrijd of vijf moesten we hem missen, daarin werden we ingehaald door Friese Boys.”
Ook bij LAC Frisia, waar Steffen Hansma tussen 1993 en 1995 werkt is de nacompetitie Hansma en de zijnen nooit gunstig gezind. ,,Zeker in 1995 heb ik me daar behoorlijk kwaad over gemaakt”, zo zegt Hansma. ,,Een van de beslissende wedstrijden verloren we met 3-0 bij Akkrum. Later hoorde ik dat een deel van de selectie een dag tevoren in de stad had zitten feesten.” Memorabel hoogtepunt tijdens Hansma’s verblijf op sportpark De Magere Weide is het winnen van de Midwintercup in 1994, dat op uiterst discutabele wijze. In de finale tegen Haskerland krijgen de Frisianen bij een 2-2 score een tegentreffer om de oren, ware het dat het de arbiters is ontgaan dat de bal door een gat in het net het doel weer verlaat. Terwijl er langs de zijlijn druk wordt gediscussieerd of het wel of niet een doelpunt is komt Frisia er op het beton van de Friesland-hallen razendsnel uit en scoort aan de andere kant van het veld de fel omstreden 3-2.
LAC Frisia is samen met stadgenoot LVV Friesland een van de weinige clubs waar Steffen Hansma slechts eenmaal roerganger was. In de Trynwâlden zwaaide hij wel tweemaal de scepter, al kwam aan het tweede avontuur aldaar vlot een einde vanwege een nekhernia. Zijn er clubs die Steffen Hansma graag had willen trainen? ,,Nu niet meer, maar in 1997 heb ik in hotel E10 gesproken met het bestuur van Zwaagwesteinde-zondag. Ze kozen uiteindelijk voor Gerrit Roffel, dat vond ik jammer. De Westereen was een voetbalgek dorp. Na afloop was het daar steevast beregezellig. Ik denk dat ik wel bij de “Readtsjes” had gepast.”
Gezelligheid en Steffen Hansma, ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Bij elke club waar Hansma werkte mengde hij zich in de kantine tussen de supporters. Veel waarde heeft hij aldoor gehecht aan die contacten met de achterban. Een mensen-mens noemt Hansma zichzelf, opvallend is het dat het bij anekdotes regelmatig over zaken gaat die zich buiten de lijnen afspeelden: ,,In 2005 werden we met vv Stiens kampioen van de vierde klasse. Kort voor de beslissende wedstrijd tegen Warga overleed Ineke Valkema, vrijwilliger van de vereniging en moeder van selectiespeler Allard. We hebben geprobeerd de wedstrijd te verplaatsen, helaas wilde de bond niet meewerken. Over de kampioenswedstrijd hing daardoor een grauwsluier. Van een uitbundig feest na afloop was geen sprake. Na de wedstrijd ben ik direct naar het huis van de familie gereden. Dat moment is me dierbaar. Voetbal is belangrijk, maar uiteindelijk blijft het bijzaak.”
Zelf telt Steffen Hansma – sinds 2018 met echtgenote Hilly wonend in Leeuwarden in een prachtig appartement aan de Dokkumer Ee – zijn zegeningen: ,,Ik spreek genoeg leeftijdsgenoten die het wat gezondheid betreft zwaarder te verduren hebben gehad dan ik. Verder ben ik er heel gelukkig mee dat ik van Hilly altijd alle steun heb gehad om me bezig te houden met het voetballen.” Samen met Hilly kreeg Steffen Hansma twee dochters: Linda en Marijke. Vier kleinkinderen zijn er inmiddels, met kleinzoon Jaysen is Steffen Hansma al een paar keer in het hagelnieuwe Kooi-stadion geweest. ,,Prachtig is dat. Als Jaysen niet meegaat zie ik de wedstrijden van Cambuur het liefst thuis. Sowieso kijk ik elke dag wel een wedstrijdje. Ik ben nog net zo bezeten van het spelletje als vijfenzestig jaar geleden. Aan stoppen als trainer denk ik daarom niet. Bij DTD waait nu een andere wind dan tien jaar geleden. Vanwege de vliegbasis mogen de dorpen niet uitbreiden. De jeugd waait daardoor uit, dat kun je merken aan de ledenaantallen. Het gaat een hele klus worden om dit jaar in de vierde klasse te blijven. Mochten we uiteindelijk kopje onder gaan dan zou dat jammer zijn, maar geen ramp. Dat een degradatie niet het einde van de wereld is, dat hebben veertig jaren in het trainersvak mij wel geleerd.”
De foto’s zijn afkomstig uit het privé-archief van Steffen Hansma. Foto Robur met speciale dank aan Niels Outhuijse.
Steffen Hansma, onderste rij, derde van links, op de foto met de Noordelijke Selectie rond 1970
Als voetballer van vv Stiens behaalt Steffen Hansma met zijn teammakkers een bijzonder succes. In 1977 wint de derdeklasser de Noordelijke Districtsbeker door eersteklasser Zwartemeer in de finale met 2-1 te verslaan. Op de foto kijkt Steffen Hansma (links) toe hoe elders op het neutrale terrein van Sint Annaparochie een fel duel om de bal wordt uitgevochten.
Steffen Hansma op de trainerscursus in duel met Rudi Hottinga. Waar de trainerscarrière van Hansma tot op de dag van vandaag voortduurt, komt aan die van Hottinga op 23 januari 1989 een tragisch einde. Onderweg naar Makkinga, waar Hottinga dan hoofdtrainer is, verongelukt de Heerenveenster, slechts 37 jaar oud.
Het eerste avontuur van Steffen Hansma als hoofdtrainer wordt zeer succesvol afgesloten. In 1989 wordt hij met CVO kampioen van de tweede klasse van de FVB. Op de foto de selectie die Hansma in Vrouwbuurt traint. Boven, van links naar rechts: Steffen Hansma (hoofdtrainer), Auke Smit, Peter Poelstra, Tjitte Dijkstra, Wim Riemersma, Gabe Piet Bruinsma, Goffe Keizer en Sjouke van Straaten (elftalleider). Onder, van links naar rechts: Johan Dijkstra, Willem van der Weerd, Marten Roorda, Ronald Riemersma, Eelke Idsardi, Gert Jan van der Eems en Marten Jan Poelstra. Liggend: Willem Lap (grensrechter)
Een groepsfoto, genomen tijdens de trainerscursus waar Steffen Hansma halverwege de tachtiger jaren aan meedoet. Op de foto, staand, van links naar rechts: Arent Bekhof, Jacky Pitstra, Willem Spindelaar, Wim Visscher, Hans Meijer, Farid Mojtahedi, Sake Swart, Feike Geertsma, Richard de Vries en Rudi Hottinga. Onder, van links naar rechts: …….?, Gerrie Schouwenaar, Ees Popma, Uilke Damstra, Steffen Hansma, Folkert de Vries, Loek Idema en Gerrit Roffel.
Steffen Hansma als trainer van Robur, in gesprek met verslaggever Age Zijlstra van Radio Stad Harlingen (tegenwoordig Omroep Zilt).
Met veel plezier kijkt Steffen Hansma terug op de jaren dat hij in Harlingen werkzaam was. De resultaten die hij met zijn manschappen in de havenstad behaalde zullen zonder meer een handje geholpen hebben. Met deze selectie van RKVV Robur wordt Hansma in 2008 kampioen van de vijfde klasse.
Zelfs een knieoperatie weerhoudt Steffen Hansma er niet van om als eindverantwoordelijke bij DTD zijn manschappen te trainen. Pake Hendrik Hansma stelt zijn scootmobiel beschikbaar en de oplossing is daar. Steffen Hansma blijkt hiermee een trendsetter: in 2016 volgt Ajax-trainer Frank de Boer zijn voorbeeld door eveneens het trainingsveld te betreden op een scootmobiel.
Voor zeker 1500 toeschouwers dwingt DTD 7 juni 2015 promotie af naar de tweede klasse door streekgenoot Sint Annaparochie met 4-0 over de knie te leggen. Op de foto het feestvierende gezelschap van ‘De Trije Doarpen’.
Steffen Hansma, vlak nadat hij in 2015 met DTD promoveert naar de tweede klasse in gesprek met Omrop Fryslân-verslaggever Hijlko Broersma.
Bij DTD behaalt Steffen Hansma enorme successen, dat steevast met aan zijn zijde elftalleider en neef Harm Hansma (rechts).
In 2014 fuseren de zondagclubs vv Harlingen en RKVV Robur. Met Steffen Hansma als eindverantwoordelijke behaalt de fusieclub FC Harlingen in 2023 het eerste grote succes als op het veld van Warga het kampioenschap van de vierde klasse wordt behaald.