‘Leven Henk Koetje na roerig bestaan eindelijk op rustig vaarwater’
Wie Henk Koetje (1958) anno 2022 tegen het lijf loopt, treft een tevreden mens. De oud-profvoetballer woont in een fraai pand in het Leeuwarder Zuiderburen, heeft in partner Esther een levensgezellin waarmee hij het leuk heeft, zijn schildersbedrijf draait als een tierelier en wat betreft zijn gezondheid is er ook weinig reden tot klagen. Het geluk lacht Henk Koetje toe. Eindelijk.
Het leven van Henk Koetje gaat lange tijd namelijk niet over rozen. Steeds als hij de wind in de zeilen heeft wacht om de hoek een fikse tegenslag. Keer op keer knokt Koetje zich er bovenop. Grotendeels op eigen kracht. Het stabiele gezinsleven van nu is een welkome steun in de rug en een schril contrast met de situatie waarin Koetje opgroeit. Als kind moet hij het doen zonder schouderklopjes. De vader van Henk Koetje – militair van beroep – hanteert thuis strikte regels. De streng gereformeerde geloofsovertuiging voelt benauwend. ,,Op zondag mochten we bijvoorbeeld niet eens fietsen”, zegt Koetje. ,,Daarom heb ik tegenwoordig niets met het geloof. De toestand van mijn moeder hielp ook niet mee. Ze kampte met manische depressies. Ik ben vooral opgevoed door gezinsverzorgsters. Die deden hun best hoor, maar ideaal was het niet.”
Op achtjarige leeftijd vindt Koetje dé uitlaatklep om alle frustraties van thuis voor even te vergeten; hij gaat voetballen. Vanwege de geloofsachtergrond zijn er slechts twee keuzes voor hem: Leeuwarder Zwaluwen of Blauw Wit’34. Het wordt die laatste vereniging. Koetje is een talent, dat blijkt al snel. ,,In de jeugd wonnen we onder andere de Friesland Cup. In de finale tegen Leeuwarder Zwaluwen scoorde ik een hattrick. Als beloning mochten we naar het Olympisch Stadion in Amsterdam. Een mooie ervaring als klein baasje”, blikt Koetje terug.
De voetballerij biedt perspectief. Toch blijft de situatie thuis aan hem knagen. Op 17-jarige leeftijd vlucht Koetje de zee op. Hij wordt scheepskok. Het voetballen komt op een laag pitje te staan. Een hard gelag voor veel Leeuwarder voetballiefhebbers. In de weekenden dat Koetje wel op het veld staat, komt steevast aan het licht dat hij buitengewoon talentvol is. Dat zien ook de Friese profclubs. Beide tonen interesse. Koetje kiest op 19-jarige leeftijd voor Heerenveen. ,,Bij Heerenveen had ik exact hetzelfde contract als bij Cambuur. Ook het niveau kwam overeen. Heerenveen was alleen minder opdringerig. Dat gaf de doorslag”, legt Koetje 44 jaar na dato uit.
Koetje bereidt zich in 1978 voor op wat een spannend en mooi avontuur in het profvoetbal moet worden. Het pakt anders uit. In de aanloop naar het voetbalseizoen krijgt Koetje pijn in de lies en de onderrug. Het bericht dat hij krijgt na een ziekenhuisbezoek hakt erin: zaadbalkanker. Een dag later wordt hij geopereerd. Er wordt een testikel verwijderd. Dit heeft tot gevolg dat er een streep door een eventuele kinderwens gaat. ,,Als ik vroeger kameraden door de stad zag fietsen met een kleintje voorop deed het best pijn dat dit voor mij niet was weggelegd.” Na de operatie volgt een twee jaar durende chemokuur. Die hebben zijn weerslag op het gestel van de beresterke voetballer. ,,Ik was eerst 83 kilo. Door de chemo’s raakte ik 20 kilo kwijt. Het doet wel iets met een lichaam”, verzekert Koetje. Ondanks alles knokt hij zich in de basis-elf. De chemokuren wennen. Toeschouwers op het aloude Sportpark Noord zien Henk Koetje met een kale kop op het veld verschijnen.
Na twee jaar wil Heerenveen het contract met Koetje aanpassen. Hij mag blijven, maar alleen op amateurbasis. ,,En mocht ik fit blijven in het nieuwe seizoen”, vult Koetje aan ,,Dan zouden ze mij met terugwerkende kracht alles betalen waar ik dan recht op had. Heerenveen heeft me tijdens mijn ziekte fantastisch opgevangen, maar ik zag die constructie niet zitten.” Koetje keert terug naar zijn oude club. Blauw Wit speelt begin jaren ‘80 op het hoogste amateurniveau. Onder de rook van de CCF vecht de club op het inmiddels verdwenen sportpark De Greuns wedstrijden uit met amateurtoppers als Spakenburg, Quick Boys en IJsselmeervogels. Als aanvallende middenvelder staat de naam van Koetje bijna wekelijks in de kranten genoemd als uitblinker. ,,Die eerste klasse was prachtig, maar na een paar jaar was de uitdaging eraf. Ik begon serieus aan stoppen te denken”, bekent Koetje.
Stoppen doet hij niet. Begin 1985 neemt Cambuur weer contact op. Koetje is al 26 maar er op gebrand om nog een schot te wagen in het betaalde voetbal. In het voorjaar, als hij op het vierlandentoernooi debuteert als amateurinternational, krijgt hij te horen dat ook Feyenoord geïnteresseerd is. Koetje krijgt het advies rustig af te wachten. Dat doet hij niet. Geduld is niet zijn sterke punt. Daags later zet hij zijn handtekening onder het contract van Cambuur.
Het avontuur in de Friese hoofdstad begint memorabel. De Cambuur-selectie gaat op trainingskamp naar Japan. De vliegreis naar het “het land van de rijzende zon” is een lange. Het zijn de jaren van het IJzeren Gordijn. Er mag niet gevlogen worden over het grondgebied van de Sovjet-Unie. De reis gaat via Anchorage op Alaska. Koetje zit in het vliegtuig naast trainer Simon Kistemaker. ,,Hij is vorig jaar overleden helaas. Geen kwaad woord over die man. Vanaf het eerste moment had ik een klik met hem. Hij was zijn vrouw verloren aan kanker. Ik had de ziekte overwonnen. Gespreksstof genoeg.” Hoe populair “De Kist” ook is bij de Cambuur-selectie, de resultaten zijn dramatisch. Cambuur eindigt op de laatste plaats.
De markante Simon Kistemaker maakt in 1986 plaats voor een minstens zo unieke persoonlijkheid: Fritz Korbach. Onder het bewind van de in 2011 overleden Korbach beleeft Koetje zijn beste voetbalperiode. Anekdotes over de trainer heeft hij genoeg. ,,Maar die houd ik voor mezelf. Anders wordt het verhaal zo plat”, gniffelt Koetje. ,,Fritz oogstte wat Simon had gezaaid. Kistemaker maakte van ons op conditioneel vlak een ijzersterk geheel. Korbach hoefde daarna slechts de poppetjes op de juiste plek neer te zetten. Zijn vermogen om sfeer in de groep te brengen deed de rest”, analyseert Koetje. Na het dramatisch verlopen vorige seizoen verbaast Cambuur vriend en vijand. Met Koetje als voorstopper en verder verdedigers als Dick Bults en Jos Peltzer staat de Leeuwarder defensie als een huis. Cambuur draait mee om de bovenste plaatsen. Henk Koetje wordt bij de wekelijkse wedstrijdbeoordelingen door de supporters lange tijd betiteld als beste speler.
Het kampioenschap zit er net niet in. Reikhalzend wordt er uitgekeken naar de nacompetitie. Vlak voor deze nacompetitie begint, slaat voor Koetje opnieuw het noodlot toe. In een wedstrijd tegen RKC scheurt hij zijn knie- en kruisbanden. Hij mist hierdoor het hoogtepunt van het voetbalseizoen. Cambuur promoveert net niet, maar voetbal leeft als nooit tevoren in Leeuwarden. NEC wordt voor een volgepakt huis met een 7-0 nederlaag naar huis gestuurd. Voor de beslissende wedstrijd tegen DS’79 worden noodtribunes uit de grond gestampt om aan alle supporters een plekje te bieden. Bijna 14.000 toeschouwers zien de club uit Dordrecht de promotiedroom van Cambuur aan diggelen schieten.
Vol overgave knokt Koetje zich terug in het elftal. Dat lukt. Ook onder de opvolger van Korbach, de Hongaarse trainer Sándor Popovics. Zo succesvol als de jaargang 1986/1987 zal zijn verblijf bij Cambuur niet meer worden. Wel vindt er in 1989 een heuglijk feit plaats: als een van de eerste profvoetballers in Nederland krijgt Henk Koetje een eigen fanclub, compleet met tweemaandelijks magazine. Twee broers uit Soest vinden de voetbalnaam ‘Henk Koetje’ zo bijzonder dat ze besluiten een blad op te richten, gewijd aan de robuuste verdediger. Vaste rubrieken zoals ‘Het Toetje van Koetje’, ‘Oude Koetjes uit de sloot halen’ en ‘Koetjes en kalfjes’ passeren de revue. Er wordt zelfs een persdag georganiseerd. ,,Het was best geinig”, lacht Koetje decennia later. ,,Al vonden mijn teamgenoten het niet allemaal even leuk. Er is in het profvoetbal veel jaloezie onderling. Niemand van mijn medespelers was abonnee.”
Ook Johan Derksen is – zoals wel vaker – niet onder de indruk van de fanclub. De oud Cambuur-speler mag als gastschrijver een column schrijven in het blad en maakt Henk Koetje hierin met de grond gelijk. Koetje: ,,Vlak daarvoor had ik in een interview gezegd dat ik op voetbalvlak geen ambities had. Dat vond Derksen storend. Hij was niet op de hoogte van de achtergrond met mijn gezondheid. Ik moet eerlijk bekennen dat ik na zijn column direct mijn abonnement op de Voetbal International heb opgezegd. Tegenwoordig kijk ik wel vaak naar de talkshows waar hij bij betrokken is. Ik kan daar best om lachen. Ach, die column is al zo lang geleden.”
Het fanmagazine is nog maar net opgericht als er voor Koetje een nieuwe tegenslag volgt. In februari 1989 raakt hij zwaar geblesseerd in een oefenwedstrijd tegen Drachtster Boys. ,,In een duel met Ben Tardy brak ik mijn been.” Koetje blijft hierna nog een jaar onder contract bij Cambuur, maar zal er geen wedstrijd meer spelen. De relatie met trainer Popovics daalt tot het nulpunt. In maart 1990 laat Henk Koetje zich overschrijven naar Blauw Wit. Op het oude nest is men zeer content met Koetje. Het vlaggenschip van de Blauw-Witters vecht tegen degradatie maar behaalt met Koetje op de laatste man 6 overwinningen in de laatste 7 duels. Ondanks de mooie reeks verlaat Koetje wat hij noemt als “zijn club” al na een paar maanden. Hij gaat voetballen in zijn geboortestad bij vv Harlingen.
Harlingen is in de tweede helft van de jaren ’80 een van de toonaangevende Friese zondagclubs. In 1988 wint de club van het befaamde Balkland-bruggetje zelfs de Noordelijke Districtsbeker. Als Koetje op het Balkland neerstrijkt zijn de vette jaren achter de rug. Toch heeft de geboren Harlinger in de havenstad een prachtige tijd. ,,Mooi volk daar. Recht voor de raap. Ze mogen je of ze mogen je niet. Wat een lol heb ik daar gehad. Zo speelden we eens een wedstrijd in Duitsland, een zogenaamde interland. Na afloop dik feest. Barbecue, vis erbij. Een Duitser was zo laveloos dat hij in een kruiwagen werd afgevoerd” memoreert Koetje, zichtbaar geamuseerd. Het begint eentonig te worden, maar een zware blessure maakt een einde aan de mooie tijd. ,,In een oefenwedstrijd tegen vv Stiens liep ik een gecompliceerde beenbreuk op. Het heilige vuur was toen gedoofd”. Koetje komt nog een jaar voor vv Leeuwarden uit en speelt daarna nog bij cultvereniging Cambuur’69, de club van de Cambuur-bar. In die Cambuur-bar hangt jarenlang prominent aan de muur een shirt van Henk Koetje. In 2007 wordt het shirt tijdens een veiling voor liefst 2600 euro verkocht aan bezoekers van de horecagelegenheid. De opbrengst gaat naar de stichting KIKA.
Als Koetje 36 jaar oud is, komt de kanker terug aan de andere kant. Voor de tweede maal gaat Koetje de strijd aan. Net als de eerste keer overwint hij de ziekte. ,,Op eigen verzoek krijg ik nu jaarlijks een bloedcontrole. Artsen hebben mij genezen verklaard, maar voor mijn gemoedsrust vind ik het fijn om elk jaar een controle te doen.” Na zijn bestaan als profvoetballer valt Koetje geenszins in een zwart gat. Als prof had hij al die jaren een baan naast de voetballerij. ,,De jaren van het grote geld waren nog niet aangebroken. Ik werkte in mijn Cambuur-tijd bij de PTT en had er nog een tijdlang een cateringservice naast. In de ochtenduren op de zaak, daarna een paar uur tennissen en tenslotte trainen. Ik kon niet stil zitten. Nu nog niet trouwens.” Na de PTT-tijd stort Koetje zich weer op zijn oude liefde: de horeca. Hij begint op het Zaailand in Leeuwarden een restaurant dat gespecialiseerd is in Balkan-gerechten. Later runt hij een viszaak in Bilgaard. Die loopt prima, tot er verbouwingen rondom zijn pand plaatsvinden. Lange tijd is de viszaak lastig bereikbaar. Als de werkzaamheden zijn afgerond, lukt het Koetje niet zijn oude klanten terug te krijgen. De zaak gaat failliet. Een klap die voor Koetje grote financiële gevolgen heeft.
De vechter in Koetje staat weer op. Stukje bij beetje knokt hij zich uit de penibele situatie. ,,Alles staat weer op de rit”, zegt Koetje zuchtend. Kort na het faillissement vraagt een goede kennis aan Koetje of hij wil helpen met zijn schildersbedrijf. Koetje heeft geen ervaring als schilder, maar stort zich volledig op het vak. Niet veel later begint hij als ZZP-er zijn eigen zaak: Magic Touch. Eigen baas, dat past bij Koetje. Loondienst is niets voor hem. Het eenmansbedrijf wordt een succes. ,,Ik heb vanaf dag 1 geen moment zonder werk gezeten”, verduidelijkt hij. ,,Mede door de voetballerij had ik rap een netwerk.”
Henk Koetje geniet vandaag de dag volop van het leven. De onrust die hij ooit voelde is verdwenen. ,,De situatie hier thuis helpt enorm. Esther laat me zijn wie ik ben.” De voormalig profvoetballer heeft het druk met zijn schildersbedrijf, maar vindt genoeg tijd voor ontspanning. ,,Ik heb een seizoenkaart van Cambuur, ik golf al meer dan 15 jaar, ik ben regelmatig weg op de racefiets, ik loop elke week een paar keer hard en dinsdag is mijn dart-avondje. Dan vind je mij in de Cambuur-bar.” Na een roerig bestaan lijkt het leven van Henk Koetje eindelijk op rustig vaarwater te zijn gekomen.
Foto’s met speciale dank aan Frank Hoving
In 2007 werd een shirt van Henk Koetje voor 2600 euro verkocht op een veiling. De opbrengst ging naar de Stichting Kika.
De selectie van Cambuur in het seizoen 1988/1989.
Henk Koetje in actie tegen PEC Zwolle in 1986.
Het fanblad van Henk Koetje.